Nâng cao chất lượng giảng dạy phần Nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin trong chương trình Trung cấp lý luận chính trị mới

Thứ hai - 27/09/2021 21:44 2.426 0
Trong chương trình Trung cấp lý luận chính trị mới được ban hành theo Quyết định số: 292-QĐ/HVCTQG ngày 21-01-2021 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí MInh về ban hành Chương trình đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ở cơ sở thì Nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin là phần học đầu tiên.
        Chủ nghĩa Mác - Lênin là một hệ thống quan điểm và học thuyết  khoa học của C.Mác, Ph.Ăngghen và sự phát triển của V.I.Lênin được hình thành và phát triển trên cơ sở kế thừa những giá trị tư tưởng của nhân loại và tổng kết thực tiễn thời đại; là thế giới quan, phương pháp luận phổ biến của nhận thức khoa học và thực tiễn cách mạng; là khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng nhân dân lao động khỏi áp bức, bóc lột và tiến tới giải phóng con người.
Với ý nghĩa như vậy, nội dung của chủ nghĩa Mác - Lênin bao quát các lĩnh vực tri thức hết sức rộng lớn mang nhiều giá trị khoa học và thực tiễn. Trong chương trình trung cấp lý luận chính trị được ban hành theo Quyết định số: 292-QĐ/HVCTQG về ban hành Chương trình đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ở cơ sở thì Nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin là phần I trong chương trình.
       Thực chất của giảng dạy nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin nhằm đạt mục tiêu trang bị cho cán bộ lãnh đạo, quản lý ở cơ sở và một số đối tượng khác những kiến thức cơ bản và cần thiết về lý luận chính trị; củng cố nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng, tổ chức thực hiện nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
       Về kiến thức: Trang bị cho học viên những những kiến thức cơ bản và cần thiết về chủ nghĩa Mác – Lênin.
       Về kỹ năng: Trang bị cho học viên biết vận dụng kiến thức lý luận Mác - Lênin, chủ trương đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước vào thực tiễn công tác của mình.
      Về thái độ: Góp phần củng cố niềm tin của học viên vào chủ nghĩa Mác – Lênin, sự nghiệp đổi mới do Đảng lãnh đạo; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; nâng cao năng lực, phẩm chất, đạo đức của cán bộ lãnh đạo, quản lý ở cơ sở.
       1. Giáo trình Trung cấp lý luận chính trị, phần học “Nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin” 
Phần học được cấu thành từ 3 bộ môn thống nhất hữu cơ không thể tách rời của chủ nghĩa Mác-Lênin là: Triết học Mác-Lênin, Kinh tế chính trị học Mác-Lênin và Chủ nghĩa xã hội khoa học. So với giáo trình cũ, giáo trình mới này được cấu thành bởi 24 bài. Trong đó, Triết học Mác-Lênin có 84 tiết từ bài 1 đến bài 11. Kinh tế chính trị học Mác-Lênin 64 tiết từ bài 12 đến bài 17. Chủ nghĩa xã hội khoa học 64 tiết từ bài 18 đến đến bài 24. Nội dung giáo trình dựa trên cơ sở kế thừa các cuốn giáo trình cũ, đồng thời cũng có nhiều sự thay đổi về: Dung lượng nội dung bài nhiều hơn do số tiết học được tăng lên; cập nhật những nội dung mới theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và tích hợp nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; các bài được xây dựng trên cơ sở một buổi học 4 tiết và không có thời gian thảo luận riêng như trước.
Như vậy phần I có 208/1056 tiết chiếm khoảng 19,7% tổng quỹ thời gian đào tạo của chương trình

      2. Nâng cao chất lượng giảng phần I chương trình trung cấp lý luận chính trị hiện nay ở trường chính trị tỉnh:
        Trước tiên, khi bắt đầu phần học, giảng viên cần dành thời gian làm tốt việc giới thiệu tính đặc thù của phần học, đối tượng, phương pháp nghiên cứu của từng môn học. Tương ứng với mỗi môn học có phương pháp học tập và nghiên cứu riêng.
Đặc thù của Triết học là nghiên cứu những quy luật phổ biến nhất của sự tồn tại, vận động và phát tiển của tự nhiên, xã hội và tư duy. Những những quy luật này lại được phản ánh thông qua hệ thống nguyên lý, quy luật, phạm trù của chủ nghĩa Mác -Lênin. Nghĩa là, một nhiệm vụ rất quan trọng của giảng viên là dạy cho người học tiếp thu, nắm vững những nguyên lý, quy luật, phạm trù của triết học.
       Cần quan tâm khai thác tốt nội dung phương pháp luận. Phần này định hướng cho học viên áp dụng kiến thức lý luận đã học vào trong nhận thức và hoạt động thực tiễn. Theo logic thì đây chính là phần cần thiết nhất, phục vụ trực tiếp cho người học. Học viên cần phải nắm vững và ghi nhớ phần này. Để làm được điều đó, giảng viên cần phải chỉ rõ cơ sở lý luận để rút ra ý nghĩa phương pháp luận đó, như thế học viên mới có cơ sở để thừa nhận ý nghĩa phương pháp luận đó bằng sự hiểu biết có cơ sở khoa học chứ không phải bằng sự áp đặt.
       Đặc thù của Kinh tế chính trị là hệ thống tri thức về những quy luật chi phối quá trình sản xuất và trao đổi tư liệu sinh hoạt vật chất trong đời sống xã hội mà trọng tâm của nó là những quy luật kinh tế của quá trình vận động, phát triển, diệt vong tất yếu của hình thái kinh tế-xã hội tư bản chủ nghĩa cũng như sự ra đời tất yếu của hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa.
        Chủ nghĩa xã hội khoa học là hệ thống tri thức chung nhất về cách mạng xã hội chủ nghĩa và quá trình hình thành, phát triển của hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa; về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong sự nghiệp xây dựng hình thái kinh tế-xã hội đó.
       - Giữa các bộ phận lý luận cấu thành chủ nghĩa Mác-Lênin có sự khác nhau tương đối, thể hiện ở chỗ:
      + Chủ nghĩa xã hội khoa học không nghiên cứu những quy luật xã hội tác động trong tất cả hoặc trong nhiều hình thái kinh tế-xã hội như chủ nghĩa duy vật lịch sử, mà chỉ nghiên cứu các quy luật đặc thù của sự hình thành, phát triển của hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa.
      + Chủ nghĩa xã hội khoa học cũng không nghiên cứu các quan hệ kinh tế như kinh tế chính trị, mà chỉ nghiên cứu các quan hệ chính trị-xã hội của chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
      - Giữa các bộ phận lý luận cấu thành chủ nghĩa Mác-Lênin có sự thống nhất tương đối, thể hiện ở quan niệm duy vật về lịch sử mà tư tưởng chính của nó là do sự phát triển khách quan của lực lượng sản xuất nên từ một hình thái kinh tế-xã hội này nảy sinh ra một hình thái kinh tế-xã hội khác tiến bộ hơn. C.Mác và Ph.Ăngghen vận dụng thế giới quan duy vật biện chứng và phép biện chứng duy vật vào việc nghiên cứu kinh tế, từ đó sáng tạo ra học thuyết giá trị thặng dư để nhận thức chính xác sự xuất hiện, phát triển và diệt vong tất yếu của chủ nghĩa tư bản. Đến lượt mình, học thuyết giá trị thặng dư cùng với quan niệm duy vật về lịch sử đã đưa sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ không tưởng đến khoa học. Bởi vậy, chủ nghĩa Mác-Lênin cung cấp cho loài người và nhất là cho giai cấp công nhân, những công cụ nhận thức vĩ đại và kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng”.
       Hai là, để giảng tốt một môn học dù là triết, kinh tế chính trị hay chủ nghĩa xã hội khoa học thì giảng viên phải nắm vững kiến thức môn học dù chỉ giảng một bài hay một chuyên đề. Mỗi môn học có sự thống nhất hữu cơ không thể tách rời giữa các bài với nhau. Kiến thức của các bài liên hệ chặt chẽ với nhau. Việc nắm vững kiến thức toàn bộ môn học giúp cho giảng viên tự tin trong khi giảng. Hơn nữa, trong khi giảng rất có thể có những câu hỏi của học viên về kiến thức của các bài học trước, thậm chí cả những kiến thức liên quan đến các bài chưa học, nếu nắm vững kiến thức toàn bộ môn học, giảng viên sẽ làm chủ được tình huống như vậy. Ngoài ra để giảng tốt một trong 3 môn thuộc lý luận Mác-Lênin người giảng viên cần phải có khối kiến thức nhất định về các môn lý luận còn lại như kinh tế chính trị, chủ nghĩa xã hội khoa học,…
Có được kiến thức liên ngành đó, người giảng viên thêm tự tin trong khi giảng. Hơn nữa rất nhiều vấn đề triết học chỉ có thể được làm sáng tỏ nhờ sự trợ giúp của Kinh tế chính trị , chủ nghĩa xã hội hoặc ngược lại.
         Ba là, Do giáo trình Phần I- Nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin đã viết khá dài, tỉ mỉ về nội dung vì vậy giảng viên cần lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp để tránh việc nói lại giáo trình.
      Thế giới thay đổi từng ngày, mỗi sự kiện, hiện tượng trong thế giới ngày nay cũng luôn thay đổi nhanh chóng. Thông tin trái ngược nhau tràn ngập trên internet, thì việc cung cấp, cập nhật kiến thức kịp thời cho mỗi bài giảng là hết sức cần thiết. Làm mới bài giảng không chi ở nội dung mà cần thiết làm mới cả phương pháp giảng, cách thức tiếp cận ở mỗi nội dung bài giảng. Ngay từ khâu soạn giáo án giảng viên cần đầu tư nguồn tư liệu về thực tiễn phong phú, sinh động để minh họa cho nội dung lý luận. Lý luận cần được diễn đạt ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu. Có thể minh họa bằng những câu chuyên thực tiễn. Chú trọng nội dung hướng dẫn học viên vận dụng lý luận cho thực tiễn công tác, dành thời gian phù hợp cho nội dung về đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
       Với mục đích nhằm xóa bỏ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhằm làm mất phương hướng, giảm sút ý chí chiến đấu của Đảng cộng sản, các thế lực phản động cố gắng chứng minh “tính lỗi thời của học thuyết Mác - Lênin; phủ định những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin; phủ nhận con đường xây dựng đất nước của Việt Nam là độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội. Để làm tốt việc đấu tranh phản bác, giảng viên cần cụ thể hóa nội dung nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch trong từng nội dung bài giảng, hơn thế nữa có thể khai thác các nội dung này thông qua thảo luận .
       Bốn là, xây dựng và sử dụng đa dạng bài tập để củng cố kiến thức bài học, môn học và phần học. Tùy theo nội dung mỗi bài mà giảng viên có thể chọn các dạng bài tập cho thích hợp. Bài tập có thể dưới dạng trắc nghiệm, bài tập tình huống hoặc bài tập tìm các biến như giá trị thặng dư, tỷ suất lợi nhuận đối với kinh tế chính trị. Thông qua bài tập giảng viên có thể nắm được mức độ hiểu bài của lớp, điều chỉnh phương pháp giảng cho phù hợp.
       Bài tập có thể sử dụng linh hoạt sau một số tiết học, sau mỗi buổi hoặc sau một bài. Tuy nhiên tốt nhất cuối mỗi buổi học giảng viên cần dành một khoảng thời gian khoảng 15-20 phút để có thể khảo sát kết quả buổi giảng bằng những bài tập nhanh dưới dạng trắc nghiệm hoặc bài tập tình huống dưới dạng đúng hoặc sai. Có thể sử dụng phần mềm và bảng câu hỏi đã được chuẫn bị trước với thao tác đơn giản trên điện thoại thông minh trên nền tảng zalo học viên có thể nhanh chóng hoàn tất. Giảng viên không mất nhiều thời gian có ngay số liệu thống kê về số bài làm đúng, sai, thậm chí có thể biết được chính xác tên học viên đạt điểm tốt hoặc không tốt nếu cần. Qua khảo sát nhanh, giảng viên có thể tuyên dương tinh thần học tập của lớp, tuyên dương số trường hợp xuất sắc và rút kinh nghiệm về những nội dung học viên làm sai nhiều để có thể bổ túc cho lớp vào giờ học, lớp học tiếp theo.
        Việc làm bài tập nhanh có thể thực hiện thí điểm sau đó thực hiện rộng rãi trong tất cả các bài giảng và có thể tiếp tục sử dụng ở phần hệ thống môn học.  Điều đó sẽ tạo nên động lực để cả giảng viên và học viên đều phải cố gắng. Muốn làm được như vậy mỗi bài học, phần học đều phải có ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và câu hỏi tình huống phù hợp.
Năm là, Đa dạng hóa các chủ đề thảo luận cho mỗi bài, nội dung thảo luận cho nhiều bài và cả môn học. Chủ đề thảo luận giảng viên có thể chuẩn bị trước, hoặc chọn lọc từ khảo sát nhu cầu của học viên. Chủ đề hướng đến vận dụng lý luận để giải quyết vấn đề thực tiễn, hoặc các tình huống trong cuộc sống.
          Trên đây là một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, trong đó vai trò của mỗi giảng viên là rất quan trọng, ngoài ra cần có sự quan tâm từ Đảng ủy, tập thể Ban Giám hiệu, và sự hưởng ứng tích cực của tập thể giảng viên Khoa Lý luận cơ sở. Mong rằng sự đồng tâm, hiệp lực đó là động lực cho sự thay đôỉ tích cực về chất lượng giảng dạy của phần học Nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin nói riêng, của chương trình Trung cấp lý luận chính trị mới nói chung, trong thời gian tới./.
 

Tác giả bài viết: Nguyễn Thị Ninh

Nguồn tin: Trường Chính trị tỉnh Bình Phước

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Thống kê truy cập
  • Đang truy cập29
  • Máy chủ tìm kiếm3
  • Khách viếng thăm26
  • Hôm nay8,088
  • Tháng hiện tại85,685
  • Tổng lượt truy cập8,612,749
gopyduthaovanban
tracuuquyche
tacuudetai
 
 
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây