NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY PHẦN III.3. MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM VÀ CÁC TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI HIỆN NAY

     Học phần III.3. Là một trong những học phần quan trọng của Chương trình Trung cấp lý luận chính trị hiện nay, nó trang bị cho học viên những kiến thức cơ bản về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, mỗi tổ chức với tư cách là thành viên của hệ thống chính trị, có vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ riêng, đại diện cho cho quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của các tầng lớp nhân dân và người lao động. Qua đó học viên có thể nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trên cơ sở đó học viên có thể vận dụng những tri thức lý luận vào thực tiễn công tác để phát huy vai trò, thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tại địa phương. Những năm qua để không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy, các giảng viên của Trường Chính trị đã vận dụng hiệu quả phương pháp dạy học tích cực, lấy người học làm trung tâm, tăng cường chia sẻ dữ liệu, hướng dẫn học viên, tăng cường trao đổi, thảo luận trong học tập.  Giảng viên chủ động nghiên cứu các văn bản mới để bổ sung, cập nhật vào bài giảng; thường xuyên nắm bắt thông tin thực tiễn hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở. Chú trọng gắn kết nội dung bài học với các hoạt động thực tiễn, liên hệ, đánh giá, tổng kết thực tiễn, bổ sung lý luận, hướng dẫn học viên vận dụng những hiểu biết vào lĩnh vực công tác, vận động, hướng dẫn nhân dân địa phương ứng dụng quy trình, giải pháp, công nghệ, phương tiện vào sản xuất, kinh doanh. 

     Những năm qua, giảng dạy học phần này có những thuận lợi và khó khăn như sau:

     Về thuận lợi, học phần III.3, có sự lựa chọn, tích hợp kiến thức giúp cho giảng viên dễ hệ thống hóa tri thức lý luận và thực tiễn, làm rõ những nhiệm vụ cụ thể, đề ra được những giải pháp để phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. So với giáo trình trước đây, giáo trình mới hiện nay có nhiều ưu điểm cả về kết cấu chương trình cũng như nội dung kiến thức, bảo đảm tính khoa học, tính cấu trúc hệ thống. 

     Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả nêu trên, việc gắn lý luận với thực tiễn trong học phần III.3, còn có những hạn chế nhất định, do các giảng viên dạy học phần này đều không được đào tạo chuyên sâu, chủ yếu là tự nghiên cứu, tự học hỏi, để vận dụng vào bài giảng sao cho phù hợp. Nên giảng viên thường thiếu kinh nghiệm thực tiễn, chưa trải nghiệm công việc qua thực tế với nhiều vấn đề nẩy sinh. Khi giảng dạy các bài giảng, giảng viên có cảm nhận giờ giảng nặng về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, nguyên tắc, quy định, ít hấp dẫn, khó tương tác với học viên. 

     Từ thực tế trên, để nâng cao chất lượng giảng dạy phần III.3, giảng viên cần phải thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp sau: 

     Một là, giảng viên cần phải nắm vững đối tượng người học. 

     Bước vào lớp giảng dạy, giảng viên cần nắm chắc đối tượng người học về nghề nghiệp, tuổi tác, chức vụ, lĩnh vực công tác, để chủ động vận dụng phương pháp, lựa chọn nội dung kiến thức cho phù hợp với từng đối tượng, đảm bảo tính vừa sức trong giảng dạy; có thể vận dụng kiến thức chuyên ngành, liên ngành, thực tế. Từ thực tiễn giảng dạy, theo kinh nghiệm của bản thân thì đối với những lớp học viên không trực tiếp làm công tác Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội thì nội dung giảng dạy nên đề cập những vấn đề mang tính lý luận chung, điều quan trọng là để người học nhận thức được nắm được vị trí, vai trò, tầm quan của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Đối với phần có nội dung mang tính chuyên môn thì nên chọn những nội dung trọng tâm và lựa chọn kiến thức thực tế, đặt câu hỏi và mời học viên đang công tác trong lĩnh vực Mặt trận Tổ quốc, thanh niên, phụ nữ, nông dân, công đoàn, cựu chiến binh ở xã, phường để trao đổi, thảo luận, đồng thời trao đổi kỹ về các kỹ năng công tác cụ thể hướng đến nâng cao chất lượng các mặt hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội địa phương.

     Hai là, giảng viên không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, thường xuyên cập nhật kiến thức mới và tích lũy kinh nghiệm, gắn lý luận với thực tiễn.

     Trong giảng dạy, giảng viên phải cập nhật liên tục những thông tin, tri thức, kinh nghiệm, hình ảnh, Video Clip mới, chỉ ra được những cách làm hay, sáng tạo, đổi mới, đột phá, hiệu quả, những điển hình tiên tiến gắn với chương trình, phong trào hoạt động cụ thể của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội địa phương. Bên cạnh đó, giảng viên cũng phải chỉ ra những khó khăn, hạn chế phải có giải pháp tháo gỡ, giải quyết trong thực hiện nhiệm vụ. Để có kiến thức thực tiễn và đưa thực tiễn vào bài giảng phù hợp, đòi hỏi giảng viên phải tăng cường đi nghiên cứu thực tế, tham quan các mô hình; đọc sách báo, trao đổi kinh nghiệm với cán bộ Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở. Chú trọng nắm bắt thông tin từ học viên là cán trực tiếp công tác Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở để giảng viên có thêm kiến thức thực tiễn phục vụ giảng dạy. Đồng thời, tham gia các lớp tập huấn, học hỏi, chia sẻ những kinh nghiệm trong giảng dạy phần III.3 tại các trường chính trị tỉnh, thành phố từ đó vận dụng vào công tác giảng dạy của bản thân. Gắn lý luận với thực tiễn, giải đáp thực tiễn, tổng kết, rút kinh nghiệm từ thực tiễn và bổ sung, làm rõ lý luận.

     Ba là, giảng viên phải kết hợp sử dụng tri thức của nhiều văn bản của Đảng và Nhà nước, kiến thức của nhiều phần học.

     Phần học. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội là phần có kiến thức tích hợp, lúc giảng bài, giảng viên phải nắm được những kiến thức cơ bản của các môn học khác trong chương trình trung cấp và cao cấp lý luận chính trị, để làm cơ sở, nền tảng cho từng bài giảng. Đồng thời, phải thường xuyên cập nhật những điểm mới trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; những chủ trương, định hướng lớn, tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước; các Kết luận, Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước; các chủ trương, kế hoạch, chương trình, phong trào của địa phương; những sửa đổi trong hệ thống về Luật, Pháp lệnh, Điều lệ của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội; các chính sách, pháp luật có liên quan đến quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của đoàn viên, hội viên, thành viên, công nhân viên chức, người lao động.

     Bốn là, giảng viên có kế hoạch đi nghiên cứu thực tế gắn với kế hoạch đi thực tế của Trường và lớp; nghiên cứu thực tế cá nhân tìm hiểu hoạt động của Mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội ở cấp tỉnh, cấp xã. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, trao đổi rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy. 

     Có thể nói đây là phần học có nội dung, kiến thức có tính thực tiễn cao. Do đó, giảng viên xây dựng kế hoạch đi nghiên cứu thực tế từ tháng 12 năm trước, xin ý kiến chỉ đạo và phê duyệt của lãnh đạo khoa và phó hiệu trưởng phụ trách khoa để đảm bảo tính chủ động, chặt chẽ, khoa học. Sau chuyến đi nghiên cứu thực tế, giảng viên phải viết báo cáo bằng văn bản theo chủ đề đã đăng ký thuộc phần III.3, viết khoảng 25 trang A4 gửi về Phó Hiệu trưởng phụ trách để nhận xét, đánh giá và công nhận kết quả nghiên cứu thực tế hàng năm của giảng viên. Bên cạnh đó, giảng viên phải đăng ký đề tài nghiên cứu khoa học cơ sở để nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học. Thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên môn thống nhất cách hiểu về nội hàm, khái niệm, phạm trù, tránh sự trùng lắp trong giảng dạy giữa các bài, các phần học, cập nhật văn bản, kiến thức mới, thông tin mới, nhân rộng các mô hình điển hình, cách làm hay, sáng tạo, gương người tốt, việc tốt, để giảng viên vận dụng thực tiễn. 

     Như vậy, để nâng cao chất lượng giảng dạy các học phần II.3. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội  đòi hỏi giảng viên cần thường xuyên tự học hỏi, cập nhật kiến thức mới, tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng khái quát tri thức lý luận, đánh giá và tổng kết thực tiễn, cập nhật pháp lệnh, văn bản, điều lệ, nghị quyết, chỉ thị, kết luận, hướng dẫn để kịp thời giải thích, hướng dẫn, hỗ trợ học viên, biến những điều chưa biết thành những điều hiểu biết phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách, luật pháp của Đảng và Nhà nước, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng của Trường Chính trị./.

Tài liệu tham khảo

1. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam.

2. Ban Bí thư (2015), Kết luận số 117-KL/TW về công tác đào tạo, bồi dưỡng tại các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

 3. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Giáo trình Trung cấp lý luận chính trị: Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội, Nxb. Lý luận Chính trị, H.2021.